Zbitki spółgłoskowe

10/07/2021
Spotkania z językiem

Dzisiejsze „Spotkanie z językiem” poświecimy fonetyce, czyli zagadnieniom związanym z wymową. Język polski, podobnie jak i wszystkie języki słowiańskie, należy do języków spółgłoskowych, w których spółgłoski stanowią powyżej 70%. Toteż nic dziwnego, że często w naszym języku występują zbitki spółgłoskowe, czyli grupy występujących po sobie spółgłosek o zbliżonej artykulacji. Chciałabym zwrócić uwagę na wymowę takich zbitek spółgłoskowych, jak trz, drz, strz, zdrz występujących w różnych pozycjach w wyrazie. Wymówienie tych grup głosek nie jest łatwe, wobec często dochodzi do ich upodobnienia i do redukcji, na skutek czego zamiast trz wymawiamy cz, zamiast drz – dż, zamiast strz – szcz, zamiast zdrz –żdż, np. czeba, wyczepać, dźewo, Andżej.

Wymowa taka występuje w wielu gwarach polskich, zwłaszcza powszechna w Małopolsce i Wielkopolsce. Należy zaznaczyć, że charakterystyczna jest nie tylko dla gwar, ale także dla regionalnych odmian polszczyzny (np. częsta w Krakowie), chociaż niemieszcząca się we współczesnej normie językowej.