Trochę o akcencie

Dzień Matki, który na Litwie i w Polsce obchodzimy w maju, jest szczególną okazją, żeby przybliżyć słownictwo używane na określenie „kobiety mającej własne dzieci”. Rozpocznę od słowa „matka”, które pojawia się w języku polskim bardzo wcześnie. Zaświadczone jest już w „Bogurodzicy” - pierwszej zapisanej po polsku pieśni religijnej, powstałej przypuszczalnie w XIII wieku: „matko zwolena Maryja”. Wyraz „matka” zaczął się upowszechniać w polszczyźnie w XIV-XV wieku. Początkowo był zdrobnieniem, utworzonym za pomocą formantu –ka od wyrazu mać. Od XVI wieku wyraz matka występuje jako nazwa neutralna, pojawiają się natomiast inne, nowe zdrobnienia typu mateczka, matuchna, matula, mateńka. Dzisiaj forma matka brzmi dość oficjalnie i jest stosowana we wszystkich formularzach, pismach urzędowych. Warto dodać, że w staropolszczyźnie stara matka oznaczała babkę.